Het Wevershof en de meubelfabriek Claeys

In 1907 werden de gebroeders Claeys eigenaar van het fabrieksdomein om er een meubelfabriek op te richten. De geschiedenis van de meubelfabriek raakt aan de geschiedenis van het Wevershof. Daarom behandelen we die geschiedenis van de meubelfabrieken Claeys ook hier maar in deze afzonderlijke websitepagina. Voor de verdere geschiedenis s van het Wevershof zelf : zie "Wevershof vanaf 1900" of klik hier.

De kadastrale legger van Vincent Steyaert , de toenmalige eigenaar van de fabriek voor vetten en olien, vermeldt dat het pand C-1032b in 1907 verkocht werd. Het pand werd gedeeltelijk gereconstrueerd. De gebouwen aan de reie werden opnieuw verdeeld in een woning (C-1032c) en atelier (C-1032d). De bouwheer is Hector Claeys. zie bouwaanvraag en plannen van 1907 verder in deze webpagina.

Ook het huis C-1033u3 (gelegen langs de Zonnekemeers naast de ingangspoort van de fabriek) werd verkocht aan de gebroeders Claeys.

De Gebroeders Claeys waren: Hector, Aimé en Louise. Voor de gebroeders Claeys trad vooral Hector Claeys op.

 

Hiernaast zien we een logo van de kunstwerkhuizen van de gebroeders Claeys met een weergave van het huis en fabriek in 1907. Het schip op de reie en het zicht op de Minnewaterbrug zijn natuurlijk een fantasietje, het gebouw echter is een goede weergave (zie verder bouwaanvraag 1907/130 verder op deze webpagina).

 

Een zicht op de brug van het Begijnhof van op de Walbrug met de ateliers van de fabriek op de rechterkant van de Reie (toen nog eigendom van Vincent Steyaert). Een postkaart uit 1902.

 

een zicht op de Walbrug vanop de begijnhofbrug met de ateliers van de fabriek van vetten en olie aan de linkerkant. Een postkaart uit 1902

 

 

In Maart 1907 vraagt Hector Claeys een vergunning voor een vergroting van een "boei" aan de reie en het bouwen van een "nieuwe boei in den hof". Het plan hieronder laat een schets zien met de bestemmingen van de gebouwen ten tijde van de aankoop.

 

 

In mei 1907 plant Hector Claeys een herstelling van de voorgevel nr1

 

Het was gebruikelijk in de Zonnekemeers dat bij een verbouwing de eigenaar moest afzien van de meerwaarde tengevolge van die verbouwing ingeval van onteigening. Gedeeltelijke onteigening van een strook ontstond door de aanpassing van de rooilijn in de Zonnekemeers die beslist werd in 1883.
   

 

De bestaande toestand van de voorgevel van nr1 en nr 3 in 1907

 

Het nieuwe ontwerp 1907.
(komt goed overeen met de logo hierboven)

De vensters in de gevel op de gelijkvloers werden echter met een horizontale ipv met een boogvormige bovenrand afgewerkt.

(zie verder bestaande toestand in 1911)

 

 

Ook hier moest de rooilijn aangepast worden aan de wet van 1883

Links boven op het plan is er een kleine schets van het totale pand.

  

 

 

In 1911 werd een aanvraag ingediend voor een nieuwbouw voor Zonnekemeers nr 1 door de Gebroeders Claeys naar het ontwerp van Architect K. Poupaert.

 

Architect Karel Poupaert (Brugge 1874 - Brugge 1935)
(niet te verwarren met zijn vader ( Brugge 1835- Brugge 1885), die eveneens Karel heette en en ook in Brugge als architect actief was)

Hij werkte vooral samen met arch. L. Delacenserie in diens architectenbureau, van jongs af tot aan de dood van L.Delacenserie in 1909. Hij was als medewerker betrokken bij de bouw van de Minnewaterkliniek (1885-1892) , het station van Antwerpen (1895-1898) en de Sint- Pieters en Pauluskerk in Oostende (1901-1905)

In 1901 werd hij benoemd als leraar aan de Brugse Academie en hij bleef die functie uitoefenen tot aan zijn dood in 1933.

Na de WO I , werkte hij samen met arch. J. Viérin bij de wederopbouw van de Westhoek.
Verder ontwierp hij in Brugge o.m. een hoekhuis in de koningin Elisabethlaan en 2 woningen in de Baron Ruzettelaan en een aantal kunstige herstellingen.

 

Plannen van de bouwaanvraag 1911

 

Hierboven: de bestaande toestand in 1911 van de straatgevel en reiegevel.
Hieronder het ontwerp van voorgevel, de reiegevel en het grondplan van de gelijkvloers.

 
 
 

het grondplan duidt nog de oorspronkelijk indeling van het hoekhuis uit de 18de en begin 19de eeuw toen er nog 3 huizen stonden (OLV-571, OLV-572 en OLV-573. De schuine achterzijde kan verklaard worden uit het feit dat de fundamenten van de achtergevel de vroegere bouwlijn van de voorgevel volgden.

  

 

In 1909 wordt het vergroten van een venster aangevraagd van het huis Zonnekemeers 5 op de hoek met het Wevershof. De geveltekening is een opengeklapte tekening van de hoekgevels, de middengevel vormt een afgeknotte hoek. In 1938 wordt een nieuwe verbouwing aangevraagd (zie verder)

  

 

 

In 1913 wordt nog een aanvraag ingediend voor het afbreken en herbouwen en vergroten van een hangar op de koer. Met deze vergroting krijgen de hangars het uitzicht zoals te zien is op de foto's in 1926. Op het liggingsplan is in het rood aangeduid om welke hangar het gaat. De Zonnekemeers ligt aan de rechterkant.

 

 

zicht op de meubelfabriek vanaf de Wijngaardplaats in 1920 op een sneeuwdag. In het midden achteraan zie je het hoog gebouw uit 1911 met de toonzalen , daarna de ateliers aan de Reie. Tussen de ateliers en de Begijnenpoort zie je de hangars en de schoorsteen.


 

toestand van de fabrieksgebouwen met de binnenkoer vóór 1926. Links de ateliers palend aan de Reie en rechts de hangar palend aan het Wevershof

 

 

 

In de jaren 20 zijn de gebr. Claeys blijkbaar geinteresseerd in de de 6 huisjes langs de Zonnekemeers, ten westen van de toegang tot het Wevershof: C-1031a tem C-1027b met de nieuwe huisnrs 5 tem 15. Uit een ruilovereenkomst uit 1924 (zie webpagina: Wevershof, bouwgeschiedenis vanaf 1900) is af te leiden dat de huizen ten oosten van de toegang nu Zonnekemeers nr 1 en nr 3 (C-1033u3) en huis onmiddellijkten oosten van de toegang Wevershof nr 1 (C-1033v3) (waarschijnlijk sinds de nieuwbouw van 1911)

 

In 1921 verwierven de gebr. Claeys via een openbare verkoop het huis nr 13, gebruikt door Alphons Scherrens

en via notariële akte het huis nr 5 van de familie Van Allemeersch- Callens.

Waarschijnlijk was het de bedoeling het gans gebied naast hen in te kopen om de uitbreidingsmogelijkheden van de meubelfabriek veilig te stellen. In die tijd plande familie Vincent Steyaert uit Gent de openbare verkoop van het Wevershof. In 1923 werden de plannen concreet en op 17 januari 1924 werd het Wevershof bij openbare verkoop toegewezen aan de Commissie van de Burgelijke Godshuizen. Het CBG had op eigen initiatief zeer snel gereageerd op de openbare verkoop. De notariele akte werd op 18 februari 1924 verleden door notaris Georges Van de Velde te Gent.

Nu het verdere aankopen van de huisjes langs de Zonnekemeers geen zin meer had, vroegen de gebr. Claeys aan het BBG om die 2 huisjes nr 5 en 13 om te ruilen met de 15 huisjes Wevershof nr 1 tem 15, die naast hun terrein lagen. Uiteindelijk is de omruiling beperkt gebleven tot de 4 huisjes Wevershof nr 1 tem nr 4 . (Voor meer detail en vervolg: zie website pagina "Wevershof, bouwgeschiedenis vanaf 1900" of klik hier).

In 1926 was er behoefte aan een herstelling van de bouwvallige voorste hangar kant Wevershof.

Bouwaanvraag uit 1926 voor afbreken en herstellen van het dak en muur van de hangar aan de kant van het wevershof.

Belet de franstalige hoofding nog met de gebroeders Claeys . Er was blijkbaar ook een bijhuis in de Mariastraat 16-18.

rechts op het plan hieronder: een schets van de ligging van de hangar met rood kruis aangeduid langs de kant van het Wevershof

links op het plan: het plan van de oostgevel van de hangar kijkend op de binnenkoe3
   
 

rechts op het plan hierboven: een schets van de ligging van de hangar met rood kruis aangeduid langs de kant van het Wevershof
links op het plan: het plan van de gevel kijkend op de binnenkoer

  

 

 

Een foto uit 1930 zoals de gevels van de toonzalen er toen uitzagen. Er zijn geen noemenswaardige veranderingen ten opzichte van de plannen uit 1911.

Naast de poort is helemaal rechts nog een glimp van de gevel te zien van het huis nr 3

 

hiernaast een foto eveneens uit 1930 met zicht op de binnenkoer.

In 1938 kwam er verandering in het pand Zonnekemeers nr 3 en nr 5 aan de kant van het Wevershof. Immers de verbindingsweg tussen het Sint-Janhospitaal en de Minnewaterkliniek werd gebouwd.
De gebroeders Claeys dienden een bouwaanvraag in voor het verbouwen van de huizen Zonnekemeers nr 3 en 5 omdat die huizen bouwvallig waren geworden. Bovendien zou de doorgang van het Wevershof door de COO verplaatst worden naar de viaduct van de verbindingsweg en een nieuw huisje zou gebouwd worden in de oude doorgang, waardoor de zijkant van nr 5 met de toegangsdeur niet meer bereikbaar zou zijn.

De schets met de nieuwe rooilijn hieronder toont de sitauatie goed aan.

Hieronder de bestaand toestand van de huizen nr 3 en 5. Het huis nr 5 had zijn ingang op de afronding in de richting van de oude toegang naar het Wevershof. Dit was het vroegere huis Wevershof nr 1.

 
 

De nieuwe toestand van het huizen nr 3 en 5, op de nieuwe rooilijn

  

 

 

Voorafgaand aan de bouwaanvraag van nr 3 en 5, werd de sloop gevraagd van de huisjes aan de oostzijde van de oude toegangsweg. Ze waren immers ook niet meer bereikbaar wanneer de COO in de oude toegangsweg een huis ging bouwen.

Belet de tweetalige hoofding, die nu vermeldt de opvolgers Claeys A (Aimé) en zoon. er zou volgend de kaastrale legger een overgang in eigenaarsschap geweest zijn in 1925. Er was nog het filiaal in de Mariastraat 18-20.

 

De schets hiernaast maakt duidelijk om welke 4 huisjes van het Wevershof het gaat. Die waren na de omruiling (zie vroeger) de eigendom van de familie Claeys geworden.. Het huisje aan de Zonnekemeers met kadaster nr C-1033v3 vroeger Wevershof nr 1 is nu Zonnekemeers nr 5 en werd samen met nr 3 verbouwd (zie hierboven). De andere drie werden gesloopt en niet meer opgebouwd.
   

Hieronder het kadasterplan uit het dossier bij de bouwaanvraag voor nr 3 en 5 van juli 1938 . Het kaartje toont al de verbindingsweg die over het Wevershof liep en de nieuwe kadastrale indeling. Zonnekemeers nr 5 heeft nu kadasternr 1033 h4 en blijft eigendom van Aimé Claeys.

 

 

Zicht op de meubelfabriek in 1941 vanop de Begijnhofbrug

 

Zicht op de meubelfabriek in 1941 vanop de Walbrug


Hierbij enkele foto's uit 1981:
boven links: de hangaars omgebouwd tot toonzalen
boven rechts: de ateliers langs de Reie en in de schaduw de binnenkoer
onder links: een luchtfoto met zicht op het Wevershof en de gebouwenv an de meubelen Claeys.

 

Naar de jaren 90 toe gaan de zaken in het meubelbedrijf minder goed . De stad had bovendien beslist dat in de zone waartoe de Zonnekemeers behoorde geen nieuwe nijverheden of stapelplaatsen mogen opgericht woren.

 

 

In 1994 vroeg Herman Walleyn een bouwaanvraag om een studenresidentie van 91 kamers te bouwen ten behoeve van het Europacollege van Brugge op de gronden van Meubelen Claeys. Het plan was om zoveel mogelijk het bestaande pand, gabarieten en indelingen te behoudente behouden.

 

  

hiernaast de gevelzijde aan de kant van het Wevershof. Rechts de huisjes van het Wevershof, links de de gevel van de studentenresidentie die in de plaats zou komen van de hangar met de blinde muur.
   

 

 

 

De zijkant langs de Reie, achteraan, vooraan werd de gevel op enkele kleine aanpassingen na behouden.

De voorgevel langs de Zonnekemeers

Het ontwerp werd echter verworpen, een van de redenen was het ontbreken van een parking, maar ook het niet kunnen voldoen aan de nieuwe normen voor studentenkamers.

Uiteindelijk heeft een promotor uit Knokke het domein opgekocht en er een appartementsgebouw van 18 appartementen gebouwd (2002- 2006) met een ondergrondse parking voor een 30 tal wagens.